IJmuiden – Een meer ter zake kundig persoon op het gebied van financiën zullen de leerlingen van 4 Havo en 4 VWO van het Vellesan College niet vaak meer tegenkomen. En dat zegt hélemaal niets over hun eigen economieleraar want deze had de leerlingen heel goed voorbereid. Maar tegen (demissionair) staatssecretaris van Financiën Marnix van Rij is het moeilijk opboksen. Niet alleen wat betreft theoretische kennis maar ook hoe de uitwerking van economische besluiten van de overheid rechtstreeks van invloed zijn op de bevolking. Van Rij bracht dit toegankelijk en op een prettige manier tijdens een gastcollege afgelopen woensdag.
Helemaal in de nok van het klassieke gebouw waarin een – gedeelte van – het Vellesan zetelt vond de les plaats. Hartstikke echt, net als in een collegezaal. De leerlingen waren gewapend met een IPad want schriften en pennen komen er tegenwoordig niet meer aan te pas. Robin en Matthijs (4 Havo) beweren niet zo goed te zijn in economie; ,,Je moet het gewoon begrijpen’’, maar beantwoorden toch alle vragen die worden gesteld gedurende het uur. En die waren best veelomvattend. Er doen 39 leerlingen mee en het is een interactieve les.
Grootste kostenpost
De introductie bevat de vraag: wat doet de minister van financiën? De antwoorden omvatten: bepalen wat er met het geld wordt gedaan en zorgen dat de Rijksbegroting goed in elkaar zit. Remco heeft blijkbaar een heel slim antwoord want Van Rij vraagt: ,,Wil jij misschien mijn baan?’’ Remco wil dat ‘niet echt nee’. Van Rij: ,,Misschien na afloop wel.’’ De grootste kostenpost weten de leerlingen ook. Naar de Zorg gaat 111 miljard met als goede tweede Sociale Zekerheid met 110 miljard. Onderwijs en Wetenschap slokt 50 miljard op en Gemeente en Provinciën 47,5. Daarna volgen de open vragen.
Onderwijs
,,Waar zou jij meer geld aan uit willen geven als jij de begroting mocht bepalen?‘’ Er wordt opvallend veel ‘Onderwijs’ genoemd. ,,Want dat is onze toekomst.’’ Romy antwoordt: ,,Aan het eigen volk, de arme Nederlanders.’’ Dat is een moeilijke. Dit omvat sociale zekerheid maar heeft natuurlijk ook te maken met het vluchtelingenbeleid, wonen, minimumlonen, uitkeringen en toeslagen. Van Rij geeft toe dat het leven inderdaad veel duurder is geworden. Andere zaken die aan de orde komen zijn defensie, de huizenmarkt, en sport. Wat betreft de huizenmarkt stelt Van Rij enigszins gerust. ,,Er is al besproken dat daar meer geld voor komt.’’
Minder geld
,,Waar zou je minder geld aan uitgeven’’, is de volgende vraag. De antwoorden verraden toch een beetje de tendens in Velsen op politiek vlak. Vluchtelingen, migratie, accijns, klimaat en cultuur worden genoemd. En het ambtenarensalaris. De discussie die volgt, onder andere over migratie en het vluchtelingenbeleid – er is iemand die de zin: ‘eigen volk eerst’- uit, wordt goed ondervangen door de gastleraar. ,,Er is een duidelijk verschil tussen asielzoekers uit oorlogslanden, arbeidsmigranten en mensen die naar Nederland komen voor de liefde. Je moet altijd kijken als het over dit onderwerp gaat over wie je het hebt.’’ En hij geeft een sprekend voorbeeld van een van zijn directe medewerkers die op twaalfjarige leeftijd uit Iran vluchtte. ,,Als je ziet hoe zo iemand een mooi onderdeel is geworden van onze samenleving ben ik heel trots op Nederland. Dus er is verbetering nodig maar soms is het beleid moeilijk uit te leggen.’’
Fiscale regelingen
Het onderwerp ‘fiscale regelingen’ staat duidelijk verder van de leerlingen af. ,,Dat hebben we nog niet gehad.’’ Dat is ook een complexe materie met alle aftrekposten, vrijstellingen, heffingskortingen en dergelijke. Na 45 minuten wordt de spanningsboog wat minder. Begrijpelijk. De leerlingen mogen nu vragen stellen. ,,Wie hoopt u dat uw opvolger wordt?’’ Antwoord: ,,Ik hoop iemand met evenveel passie, kennis en een luisterend oor.’’ En op de vraag waar Van Rij, als hij het helemaal alleen voor het zeggen had, 10 miljard aan uit zou geven is het antwoord: ,,Een derde onderwijs, een derde huisvesting en een derde veiligheid in de breedste zin.’’ Daar kan niemand het mee oneens zijn.
Foto: Gastles op het Vellesan door demissionair staatssecretaris van Financiën Marnix van Rij. Foto: Ingeborg Baumann